پاره ای از تفاوت ها میان مردان و زنان:
پاره ای از تفاوت ها میان مردان و زنان:
با وجود آن میان مردان و زنان برخی از تفاوت ها در بعضی از ساحات موجود است و بدون شک این تفاوت ها با مساوات میان مردان و زنان در انسانیت، کرامت و اهلیت ارتباطی ندارد، بلکه از ضرورت های اجتماعی، اقتصادی و روحی ناشی می شود .
این تفاوت ها عبارتند از :
الف-در عرصه تحمل و ادای شهادت: در مسایل مربوط به حقوق مدنی مانند خرید و فروش و اجاره و معاشرت و امثال آنها، اسلام شهادت دو نفر زن راهمسان شهادت یک نفر مرد قرار داده
است .
خداوندمتعال در این میفرماید:
(واستشهدو شهدین من رجالکم فان لم یکونا رجلین فرجل و امراتان ممن ترضون من الشهداء ان تضل احداهما فتذکر احداهما الاخری ).
ترجمه: دو شاهد مرد را به شهادت بطلبید، اگر دو مرد نبودند، مردی را با دو زن از میان آنهای که(به عدالت شان )رضایت دارید (گواه بگیرید) تا اگر یکی از آن دو زن فراموش کرد دیگری وی را یاد آوری نماید.
این موضوع در واقع به خاطر آن است که زنان در معرض عوارضی از قبیل حیض، نفاس، حامله گی، درد ولادت، شیر دهی و بی خوابی یا کم خوابی در هنگام شیر خوارگی فرزندان قرار می گیرند که مردان دچار آن نمی شوند .
بدون شک اینها همه تاثیرات ناگواری روی بعد جسمی زنان می گذارند و بدین وسیله زنان از ناحیه روحی نیز متاثر می شوند، زیرا میان جسم و روح نسبت تلازم وجود دارد و هرگاه یکی متاثر گردد دیگر آن نیز متاثر می شود .
این همه باعث می گردند که زنان از لحاظ جسمی و روحی نسبت به مردان ضعیف تر بوده و از ناحیه حافظه نسبت به مردان فراموش کارتر باشند و این یک حقیقت مسلم است که تحمل شهادت و ادای آن به طور کامل نیازمند حافظه قوی می باشد، به همین علت است که شارع متعال شهادت دو نفر زن را همسان شهادت یک نفر مرد قرار داده است تا اگر یکی از آنان فراموش کند دیگری وی را یاد آوری نماید.
اما این که شهادت زنان در مورد جرایم حدود وقصاص ودیت از نظر جمهور فقهاء پذیرفت نمی شود به دلیل آن است که برای زنان نسیان و فراموشی رخ می دهد و در شهادت آنان شبهه می باشد، و حدود و قصاص ودیت به شبهه ساقط می شوند زیرا یکی از قواعدی که حقوق جزای اسلام بر آنها استوار است قاعده دفع حدود به شبهات می باشد .
زیرا از عایشه (رض)روایت است که گفت :
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
( ادرءوا الحدود عن المسلمین ما استطعتم؛ فان وجدتم للمسلم مخرجا، فخلوا سبیله؛ فان الامام ان یخطی فی العفو، خیر من ان یخطی فی العقوبة).
ترجمه: حتی المقدور حدود را از مسلمانان ساقط سازید پس اگر برای مسلمانی راهی را پیدا می کنید وی را رها نمایید؛ زیرا خطای امام در عفو برایش بهتر است از خطای وی در مجازات .
همچنان عمر بن خطاب (رض)می گوید:
(لئن اعطل الحدود بالشبهات احب الی من ان اقیمها بالشبهات ).
ترجمه: تعطیل حدود با شبهات به نزد من محبوب تر است از اقامه آنها با شبهات .
و دلیل این که در باب زنا و قذف که زنان از شهادت معاف هستند علاوه بر انچه که ذکر گردید این است که برای زنان مسلمان به خاطر حفظ عفت و پاکی شان مناسب نیست که چنین صحنه ای را مشاهده نمایند سپس در پیشگاه محکمه بیایند و گواهی بدهند .
ب- در عرصه استحقاق میراث با خویشاوندان: هرگاه با زن خویشاوندانی مانند برادر وجود داشته باشند، نصف سهم او را به ارث می برد .
زیرا خداوند متعال فرموده است :
(للذکر مثل حظ الانثیین). ترجمه: سهم مرد دو برابر سهم زن است .
این بدان جهت است که قضیه میراث با مسؤلیت های مادی و مصارف زنده گی ارتباط دارد و این کار مسؤلیت مردان است و زنان به هیچ وجه برای تامین زندگی و معیشت کسی، مسؤلیتی متوجه شان نیست و همه دارایی خود را پس انداز می نمایند و مردان مسؤل تامین مخارج خانواده هستند و گاهی همه آنچه را که دارند صرف هزینه های زنده گی می نمایند و به نقطه صفر می رسند، اما زنان همچنان از ثروت خویش بر خوردار اند .
اما در برخی از موارد سهم زنان و مردان یکسان است مثل اینکه اگر همراه با پدر و مادر شخص متوفی فرزندانی هم از او بر جای مانده باشند،هر یک از پدر و مادر سهم ششم دارایی او را به ارث می برند .
ج- در عرصه احراز پست ریاست دولتی: اسلام خانم ها را از برعهده گرفتن بار سنگین
ریاست دولت و رهبری مردم معاف نموده است؛ زیرا رئیس دولت از نظر اسلام حیثیت سمبولیک ندارد، بلکه رهبری جامعه اسلامی به عهده او است، مغز متفکر، چهره بارز و زبان معتبر کشور اسلامی و دارای صلاحیت های گسترده است و در عین حال از لحاظ آثار و نتایج پست خیلی ها خطر ناک می باشد. رئیس دولت از نظر اسلام کسی است که علیه دشمن اعلان جنگ می نماید و اردو را درمیدان نبرد رهبری می کند و در مورد صلح و جنگ تصمیم می گیرد و طبیعی است که همه اینها بعد از مشاوره با اهل عقد و حل جامه عمل می پوشد، و او کسی است که قرار مجلس متذکره را اعلان می کند و نظر صحیح را در صورت بروز اختلاف ترجیح می دهد، زیرا خداوند متعال می فرمایند :
(و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله ان الله یحب المتوکلین).
ترجمه: ودر کارها با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن، زیرا خداوند توکل کننده گان را دوست می دارد .
رئیس دولت از نظر اسلام کسی است که متولی خطابه نماز جمعه در مسجد جامع و امامت مردم در نماز ها می باشد و مسئولیت حل و فصل منازعات مردم را به عهده دارد. و بدیهی است که وظایف و مسئولیت های متذکره به خصوص در زمینه جنگ و رهبری اردو؛ با ساختمان فیزیکی وروحی زن سازگاری ندارد، زیرا این کار ها ایجاب اعصاب قوی، غلبه عقل برعاطفه، شجاعت ودلیری در معارک ومشاهده خون ها را می نماید و زنان فاقد اوصاف متذکره می باشند؛ لذا ابوبکر(رض) می گوید: خداوند، سخنی را که از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیده بودم بعد از اینکه می خواستم به اصحاب جمل، ملحق شوم و در کنار آنان، بجنگم، برایم مفید گردانید، هنگامی که به رسول الله صلی الله علیه وسلم خبر رسید که مردم فارس، دختر کسرا را به عنوان پادشاه خود، تعیین کرده اند، فرمودند: (لن یفلح قوم و لوا امرهم امراة). ترجمه: قومی که زمام امورش را به دست زنی بسپارد، هرگز رستگار نخواهد شد. اکثریت علماء -به جز ابن جریر طبری – مقام قضاوت را هم به مقام ولایت (ریاست) اضافه نموده و بر این باور اند که به خاطر حساسیت مقام قضاوت و دور نگاه داشتن زنان از تحمل مسئولیت ها و مشکلات و دشمنی های که ممکن است به خاطر قضاوت، طرف محکوم دست به انتقام جویی بزنند، زنان از پذیرفتن آن معاف شوند.
د-در عرصه قیمومیت و مدیریت خانواده گی: اسلام قیمومیت و مدیریت به معنای ریاست و رهبری را در خانواده به مردان داده است؛ زیرا مدیریت به قوت و صلابت و قاطعیت و غلبه عقلانیت بر احساسات و پذیرفتن عواقب و مسئولیت ها نیاز دارد و صفات متذکره در وجود مردان نسبت به زنان بیشتر است.
خداوند متعال می فرماید:
(الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم).
ترجمه:مردان مسئولیت سرپرستی زنان را بر دوش دارند، بدین علت که خداوند برخی را بر برخی دیگر برتری داده و نیز به آن سبب که (معمولا مردان کار می کنند) و از حاصل کار خود (برای خانواده) خرج می نمایند؛ این بدان معنی است که قضیه "قیمومیت" و سرپرستی مردان در گرو دو سبب و علت است که در این آیه آمده اند:
اولا- برخورداری مردان از تجارب بیشتر و آشنایی فراوان با مسایل زنده گی و توانایی در اداره امور در اغلب اوقات، اما گاهی برخی از زنان در اداره امور و تدبیر و سیاست دارای توانایی های بیشتری می باشند، به این معنی نیست که همه زنان آنگونه که می باشند و معمولا اکثریت معیار قرار می گیرد. و هر کس که از نزدیک با خانم ها سر و کار دارد، عملا توانائی هایی را که در مردان مشاهده می نماید در آنها کمتر می بیند و واقعیت بهترین گواه این مدعی است .
ثانیا- التزام مرد به مسئولیت های مالی مانند پرداخت مهر، تامین زنده گی زن و فرزندان و گاهی پدر ومادر ....
(دادمحمدنذیر-حقوق فامیل)
